عقد اجاره عقدی است که دارای دو تعریف است چرا که در قانون هم اجاره اموال اجاره اشخاص را داریم در خصوص اجاره اموال تملیکی منافع یک مال بهم عوض معلوم را اجاره می گویند که این ترتیب بر اساس ماده ۴۶۶ قانون مدنی می باشد برای مثال بدون آن که خانه را به شما منتقل کنیم منافع آن را به مدت یکسال به شما منتقل می‌کنیم و در ازای این کار از شما اول سیاوش مسما مال الاجاره را دریافت می‌کنیم اجاره اشخاص به این معناست که شخصی در برابر شخص دیگری این تعهد را برعهده گیرد که برای او کاری انجام دهد و در ازای این کارو که برای او انجام می دهد از او گوزل یا اجرت المسمی آیا دستمزد دریافت کنند مانند شخصی که برای نظافت خانه اقدام میکند و در ازای آن اوج دریافت می کند.
اقسام عقد اجاره
عقد اجاره بر دو قسم است:
اجاره اشیا: تملیک منافع یک مال به دیگری در برابر عوض معلوم
اجاره اشخاص: بر عهده گرفتن انجام عمل توسط شخصی در برابر یک عوض معلوم برخی حقوقدانان قسمت سوم ای به نام اجاره حیوانات برشمردند آن را هم می‌توان در مجموعه اجاره اشیا قرار داد.
اوصاف عقد اجاره
عقد اجاره دارای اوصاف زیر است:
۱.عقدی لازم است بنابراین از جانب طرفین قابل فسخ نیست مگر آن که طرفین با توافق آن را اعمال کند برای مثال اگر مستاجر خانه خودش خوانی بخرد قبل از انقضای مدت اجاره نمی‌تواند موج را ملزم به پایان دادن به اجاره و پس دادن مبلغ قرض الحسنه اجاره در اصطلاح عرفی پول پیش به نماید بلکه موجب می تواند تا انتهای مدت اجاره به اجاره ادامه دهد تا انتهای مدت اجاره از مستاجر مال الاجاره را مطالبه کند حتی اگر مستاجر خانه را تخلیه کرده باشد و به خانه خود رفته باشد موجر میتواند تا انتهای مدت عقد اجاره از مستاجر اجاره بها بگیرد و به پایان دادن به اجاره توافق نکند
۲ . با توجه به آنکه عقدی لازم است و از این نیست جز در استثنائاتی که خواهیم دید به موجب فوت طرفین محل نمی شود.
۳ . اجاره اشیا عقدی تملیکی و اجاره اشخاص عقد عهدی است
۴ . عقد اجاره چه اجاره اموال و چه اجاره اشخاص عقد معوض است و باید میزان اجرت المسمی ما در آن مشخص شبکه و عدم تعیین میزان اجرت المسمی توسط طرفین موجب بطلان عقد اجاره است و در این صورت رابطه طرفین در قالب عقد اجاره نمی گنجد بلکه حسب مورد در قالب استیفا از مال غیر یا استیفا از عمل غیر می گنجد اما استثنائاً در اجاره املاک مشمول ق.ر.م.م ۱۳۵۶ است و دادگاه میزان اجاره را تعیین میکند
۵ . عقد ای مبتنی بر مغابنه است.
۶ . عقدی رضایی است تحویل عین مستاجره به مستاجر جزء شرایط صحت و ارکان عقد نیست بلکه جز آثار عقد است یعنی عقد اجاره به محض انشای ایجاب و قبول منعقد شده است و اگر موجر عین مستاجره را به مستاجر تحویل ندهد می توان الزام به او را تقاضا کرد.
۷ . عقدی مستمر است که باید در آن مدت معین باشد
۸ . موضوع آن باید جزء اموال قابل بقا باشد یعنی مالی باشد که با استفاده از آن خودمان باقی بماند برای مثال نمی توان میوه را برای خوردن اجاره داد
۹ . انعقاد آن نیاز به اهلیت هر دو طرف حق دارد و در صورت فقدان اهلیت اگر مستاجر و موجر مجنون یا صغیر غیر ممیز باشد ولی یا قیم از جانب و اجاره را انشا می کند و اگر موجر یا مستاجر صفوی و صغیر ممیز باشد ولی یا قیم میتواند از جانب و عقد را انشا کند یا آنکه خود او با اسم قبلی ولی یا قیم افرا انشا کند یا آنکه خود او را انشا کند و بعداً ولی یا قیم عقد او را تنفیذ کنند قبل از مشاهده کردیم که تفاوت ازم و اجاره در آن است که از قبل از انجام عمل است و اجازه بعد از انجام آن
۱۰ . اوراق صکوک اجاره عبارت است از اوراق بهادار قابل نقل و انتقال که نشان دهنده مالکیت مشاع دارنده در منافع یک مال مورد اجاره می باشد.
اصطلاحات عقد اجاره اشخاص
اجیر: شخصی که عمل خود را در اختیار دیگری قرار می دهد و در برابر او تعهد میکند مانند کارگر
مستاجر: شخصی که از عمل شخصی دیگر استفاده می کند مانند کارفرما
اجرت: دستمزدی که بر عهده مستاجر است که باید بعضی بپردازد
موضوع اجاره: عملی که قرار است انجام شود
اصطلاحات عقد اجاره اشیا
موجر: شخصی که منافع مال خود را به دیگری تملیک می کند.
مستاجر: شخصی که در برابر عوض مالک منافع مال شخص دیگری میشود
عین مستاجره: مالی که به اجاره داده شده است
مال الاجاره یا اجرت المسمی: وظیفه مستاجر در برابر استفاده از منافع عین مستاجره باید به موجب بپردازد.