فسخ قرارداد

یکی از موارد مورد توجه در خصوص قرارداد ها شرایط فسخ قرارداد و آثار حقوقی مربوط به آن می باشد در ابتدا قصد داریم تعریفی از قرارداد را خدمتتان ارائه دهیم و سپس به مفهوم فسخ قرارداد شرایط انواع خیارات آثار و مراحل آن بپردازیم.

بر اساس قانون مدنی طرفین می توانند هر تعهد و امری را در صورت عدم مخالفت با شرایط و قوانین توافق کنند و تا زمانی که این توافق با قوانین در تضاد نباشد مورد حمایت قانونی قرار می‌گیرد و در صورتی که هر یک از طرفین به تعهدات خود عمل نکنند فرد دیگر می‌توانند از طریق مراجعه به مراجع قضایی این موضوع را پیگیری کند.

 فسخ قرارداد

حال می خواهیم به این موضوع بپردازیم که چگونه می توان به یک قرارداد خاتمه داد و یا آن را منحل کرد در این خصوص بحث فسخ قرارداد مطرح می شود که در خصوص عقد های لازم مصداق دارد به طوری که اگر عقدی لازم باشد طرفین بعد از انعقاد حق به هم زدن آن را نخواهند داشت مگر زمانی که بخواهند با توافق یکدیگر قرارداد را به هم زده یا در خود قرارداد شرایطی برای فسخ قرارداد در نظر گرفته شده باشد در مقابل عقد جایز عقدی است که در آن هر یک از طرفین هر زمان که اراده کند این امکان را دارد که عقد را به هم بزند.

انواع فسخ قرارداد

فسخ قرارداد به طرق مختلفی قابل انجام است که هر یک را به طور خلاصه برایتان شرح می دهیم مورد اول در این خصوص است که قرارداد به موجب تسویه حق فسخ در قرارداد فسخ شود که بر این مبنا هر یک از طرفین با اتکا به متن قرارداد میتواند معامله یا قرارداد را فسخ کنند برای مثال در معامله یک خانه شرط می شود که هر یک از طرفین تا دو ماه فرصت دارند و معامله را فسخ کنند که به استناد ماده ۳۹۹ قانون مدنی از این اختیار به عنوان خیار شرط یاد می شود ، طرفین می‌توانند در قرارداد شان حق فسخ را برای زمانی قرار دهند که طرفین به تعهدات خود عمل نمی کند

مورد بعدی در خصوص فسخ قرارداد به موجب حکم قانون است که با توجه به ضرر و زیانی که ممکن است به طرفین معامله وارد شود قانون می تواند به طور مستقیم به هر یک از طرفین حق فسخ بدهد تا قرارداد را فسخ کنند

خیارات فسخ قرارداد

شاید همچنان خیار برای شما در مفهوم نامشخص و غریبی باشد اما وقتی در این مبحث در خصوص آن صحبت می کنیم منظور ما از اختیاری است که به طرفین قرارداد برای به هم زدن معامله به صورت یک طرفه داده میشود که در ادامه به انواع آن می پردازیم

خیار تبعض صفقه

صفقه به معنای تجزیه شدن می باشد و در صورتی که بخشی از معامله درست و صحیح باشد و بخشی دیگر باطل باشد مشتری این حق را پیدا میکند که معامله را به طور کامل فسخ کند و یا او نیز معاملات تجزیه کرده و بخشی که صحیح و درست را قبول و بخشی که با ترس را رد کند و مبلغ پرداختی خود را مطالبه کند

خیار مجلس:

بر اساس ماده ۳۹۷ قانون مدنی هر یک از طرفین قرارداد که در مجلس حضور یافته اند و آن محل را ترک نکردند این امکان را دارند که حق فسخ قرارداد را داشته باشند البته لازم به ذکر است که خیار مجلس صرفاً مختص به عقد می باشد و در سایر عقود مصداقی ندارد

خیار حیوان:

در خصوص خرید و فروش حیوان تا سه روز بعد از زمان قرارداد خریدار مهلت دارد تا قرارداد را فسخ کند که دلیل و حکمت این خیار به موجب این است که در صورتی که حیوان دچار عیب یا نقص ای باشد که خریدار حین خرید از آن مطلع نشود بتواند تا سه روز بعد آن را فسخ کند البته لازم به ذکر است که خیار حیوان نیز همچون خیار مجلس صرفاً محدود به عقد بیع میشود

خیار رویت و تخلف:

 از وصف این خیار زمانی مصداق پیدا میکند که خریدار قبل از خرید مان آن را ندیده باشد و صرفاً با استماع اوصاف آن اقدام به معامله کرده باشد و پس از آن که قرارداد تنظیم شد و مال را مشاهده کرد متوجه شود که او صاف بیان شده در خصوص آن مال اشتباه بوده و یا آن را رویت نکند که در این صورت حق فسخ قرارداد را دارد

خیار غبن:

 عبارت است از اینکه یکی از طرفین معامله دچار ضرر و زیان مالی شده باشد , برای مثال می‌توانیم بگوییم اتومبیلی معامله شده اما به قیمتی بیشتر از قیمت واقعی آن معامله شده که در این صورت خریدار این حق را دارد که معامله را فسخ کند

خیار شرکت:

 در صورتی که مال موضوع معامله کاملا متعلق به فروشنده نباشد و بخشی از آن متعلق به دیگری باشد و مالک آن بخش مذکور رضایت به فروش مال ندهد خریدار این حرف را دارد که معامله را فسخ کند و یا پس از قبول معامله نسبت به آن بخش از معامله مبلغی را مطالبه کند

خیار تدلیس:

خیار تدریس بدین معناست که شخصی اقدام به فریب خریدار در جهت فروش مال خود کند و مال را طوری جلوه دهد که در واقع اینطور نیست و اگر خریدار میدانست ست که مال فاقد ویژگی مذکور است آن مال را معامله نمی کرد و در این حالت اگر معامله صورت گیرد و پس از تنظیم قرارداد خریدار مطلع گردد حق فسخ را خواهد داشت و البته در این خصوص هر یک از طرفین می تواند بر مبنای خیار تدلیس اقدام به فسخ قرارداد کند

خیار عیب:

در صورتی که بعد از انعقاد قرارداد مشخص شود که مال موضوع قرارداد عیب و ایرادی بوده است خریدار این اختیار را دارد که یا مابه تفاوت کالای سالم و معیوب را دریافت کند و یا می تواند اقدام به فسخ قرارداد کند

خیار تعذر تسلیم : این خیار زمانی محقق می شود که مالی که مورد قرارداد واقع شده امکان تسلیم به مشتری را ندارد

لازم به ذکر است اسقاط کافه خیارات در قرارداد موجب میشود حق فسخ از طرفین از طریق خیارات فوق ساقط شود که البته در پذیرش این مورد طرفین باید حتماً هوشیار باشد

آثار فسخ قرارداد

در صورتی که قرارداد فسخ شود دیگر مسئولیتی بر عهده طرفین نیست و دیگر لزومی ندارد که آنها به تعهداتی که در گذشته زمان قرارداد داشته اند عمل کنند و با فسخ قرارداد مذکور رابطه بین طرفین که بر اساس آن قرارداد تشکیل شده بود از بین خواهد رفت و در صورتی که هر یک از طرفین از دیگری چیزی گرفته است باید به او بازگرداند و در صورت عدم استرداد پس از اعلام فسخ برای آنها ضمان آور خواهد بود

مراحل فسخ قرارداد

با توجه به آنکه فسخ قرارداد بر مبنای اراده یک طرف است و نیازی به توافق طرفین دارد هر یک از آنها می توانند هر موقع که صلاح بدانند اقدام به فصل قرارداد بکنند اما طرف دیگر قرارداد در صورتی که فسخ را نپذیرد و یا در صورتی که حاضر به بازگرداندن مال و یا پرداخت آن نشود فرد مقابل باید با تنظیم یک اظهارنامه مراتب فسخ قرارداد را به طرف مقابل اعلام کند و وی را مطلع سازد و پس از آن تقاضای خود را در قالب یک دادخواست فسخ قرارداد از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به دادگاه ارجاع دهد که با صدور حکم دادگاه مبنا بر تنفیذ فسخ قرارداد فسخ خواهد شد

ما سعی کردیم که طی این مقاله مهمترین موارد موجود در خصوص فسخ قرارداد را توضیح دهیم جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله تنظیم قرارداد را نیز در صفحه ما مشاهده کنید لازم به ذکر است در صورتی که در خصوص فسخ قرارداد و یا تنظیم آن دچار سوال و یا ابهاماتی بودید تیم حقوقی وکیل باکس جهت کمک رسانی و مشاوره به شما عزیزان همواره آماده است