.ندبیان شکایت از کلاهبرداری تلفنی
شکایت از کلاهبرداری تلفنی-کلاهبرداری یکی از جرایمی است که با توجه به رشد چشمگیر تکنولوژی های جدید و پیشرفت جامعه بشری درطی دهه های گذشته افزایش یافته است
و از طریق بسترهای مختلفی به وقوع می پیوندد: همانند کلاهبرداری رایانه‌ای ،کلاهبرداری تلفنی ، کلاهبرداری پیامکی و… که ما در این مقاله ،به صورت اختصاصی می خواهیم به کلاهبرداری تلفنی مجازات آن نحوه شکایت و رسیدگی به آن و همچنین شیوه گزارش به پلیس فتا صحبت کنیم
کلاهبرداری چیست؟
در ابتدای امر بهتر است تا با مفهوم کلاهبرداری آشنا شوید تا در صورت وقوع مشکل برای شما بتوانید این جرم را با سایر عناوین مچرمانه مشابه مانند : سرقت ،خیانت در امانت و یا تحصیل مال ازطریق نامشروع تمایز دهید و پس از آن به موضوع اصلی مقاله یعنی شکایت از کلاهبرداری تلفنی میپردازیم.
در طی تاریخ تعاریف متعددی از کلاهبرداری آمده است
اما ما درحال حاضر باید قانون را ملاک عمل قرار دهیم
که ماده ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء و اختلاس و کلاهبرداری که در حال حاضر عنصر قانونی جرم کلاهبرداری را در حقوق ایران تشکیل میدهد
بیان کرده است ولی قانون تعریف مشخصی از جرم کلاهبرداری نشده است
و قانونگذار در بیان آن مصادیق آن جرم را بیان میکند
با توجه به موارد بیان شده میتوانیم تعریف زیر را برای کلاهبرداری ارائه کنیم
کلاهبرداری عبارت از بردن مال دیگری از طریق توسل توأم با سوء نیت به وسایل یا عملیات متقلبانه
یعنی برای تحقق جرم کلاهبرداری باید توجه داشت که مانور متقلبانه محقق شده باشد.
عناصر جرم کلاهبرداری جرم
کلاهبرداری نیز همانند سایر جرایم متشکل از سه عنصر قانونی مادی و معنوی می باشد
که برای محکوم شدن متهم به ارتکاب جرم باید کلیه اجزای این عناصر اثبات گردد در ادامه هر یک را به صورت مجزا توضیح خواهیم داد.
عنصر قانونی
عنصر قانونی در واقع در پرتوی اصل قانونی بودن جرم و مجازات میباشد و عنصر مادی و معنوی زیر مجموعه آن قرار می گیرند و رابطه بین آنها یک رابطه طولی می باشد و
همانطور که پیش تر گفتیم
در حقوق ایران ماده ۱ و ۲ تبصره ۱ قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری به بیان عنصر قانونی جرم عام کلاهبرداری می پردازد
که عبارت است از:
هر کس از راه حیله و تقلب مردم را به وجود شرکتها یا تجارتخانه های یا کارخانه ها یا موسسات موهوم یا به داشتن اموال و اختیارات واهی فریب دهد یا به امور غیرواقع امیدوار نماید یا از حوادث و پیش‌آمدهای غیرواقع بترساند و یا اسم و یا عنوان مجعول اختیار کند و به یکی از وسایل مذکور و یا وسایل تقلبی دیگر وجوه و یا اموال یا اسناد یا حوالجات یا قبوض یا مفاصاحساب و امثال آنها تحصیل کرده و از این راه مال دیگری را ببرد کلاهبردار محسوب و علاوه بر رد اصل مال به صاحبش، به حبس از یک تا ۷ سال و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.
در صورتی که شخص مرتکب بر خلاف واقع عنوان یا سمت ماموریت از طرف سازمانها و موسسات دولتی یا وابسته به دولت یا شرکت‌های دولتی یا شوراها یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی و به طور کلی قوای سه گانه و همچنین نیروهای مسلح و نهادها و موسسات مامور به خدمت عمومی اتخاذ کرده یا اینکه جرم با استفاده از تبلیغ عامه از طریق وسائل ارتباط جمعی از قبیل رادیو، تلویزیون، روزنامه و مجله یا نطق در مجامع و یا انتشار آگهی چاپی یا خطی صورت گرفته باشد یا مرتکب از کارکنان دولت یا موسسات و سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت یا شهرداریها یا نهادهای انقلابی به خدمت عمومی‌باشد علاوه بر رد اصل مال به صاحبش به حبس از ۲ تا ده سال و انفصال ابد از خدمت دولتی و پرداخت جزای نقدی معادل مالی که اخذ کرده است محکوم میشود.تبصره ۱ (منسوخ ۱۳۹۹/۰۲/۲۳)– در کلیه موارد مذکور در این ماده در صورت وجود جهات و کیفیات مخففه دادگاه میتواند با اعمال ضوابط مربوط به تخفیف، مجازات مرتکب را فقط تا حداقل مجازات مقرر در این ماده (حبس) و انفصال ابد از خدمات دولتی تقلیل دهد ولی نمیتواند به تعلیق اجرای کیفر حکم دهد.تبصره ۲– مجازات شروع به کلاهبرداری حسب مورد حداقل مجازات مقرر در همان مورد خواهد بود و در صورتی که نفس عمل انجام شده نیز جرم باشد، شروع کننده به مجازات آن جرم نیز محکوم میشود.
مستخدمان دولتی علاوه بر مجازات مذکور چنانچه در مرتبه مدیرکل یا بالاتر یا هم‌طراز آنها باشند به انفصال دائم از خدمات دولتی و در صورتی که در مراتب پائین تر باشند به شش ماه تا سه سال انفصال موقت از خدمات دولتی محکوم می‌شوند.شکایت از کلاهبرداری تلفنی
عنصر مادی
در کلاهبرداری رفتار مجرمانه به صورت فعل مثبت به وقوع می پیوندد
یعنی حاصل از انجام کاری توسط فرد می باشد و ترک فعل حتی اگر با سوء نیت باشد
و موجب اغفال فرد گردد با این حال نمی تواند عنصر مادی جرم کلاهبرداری باشد
برای مثال اگر متقاضی خرید سهام شرکتی به فروشنده سهام مراجعه کرده و
بخواهد که در صورت مطلوب بودن وضعیت شرکت و مقرون به صرفه بودن خرید سهام آن تعدادی از سهام خود را به ایشان بفروشد
و سهامدار با علم به نام تو بودن وضعیت شرکت و در برابر شکستگی قرار داشتن آن سهام خود را به متقاضی بفروشد و
از این رهگذر خود منتقل شده و خریدار سهام را متضرر نماید باز فروشنده را نمیتوانیم کلاهبردار بدانیم
زیرا تنها از اظهار حقیقت به طرف مقابل خود داری کرده
بنابراین تردیدی وجود ندارد که صرف عدم ذکر عیوب مبیع توسط فروشنده و خریدار هر چند که موجب ایجاد خیار عیب یا غبن برای خریدار میشود
ولی هیچ گاه نمی توانیم آن را کلاهبرداری محسوب کنیم.
همچنین دیوان عالی کشور در یکی از آرای خود اینگونه بیان داشته است
که اگر کارمندی مدد معاش دختر خود را که شوهر کرده است بگیرد عمل کلاهبرداری نخواهد بود دلیل رای فوق واضح است
در واقع کارمند مورد بحث تنها از مطلع کردن مقامات مربوطه نسبت به ازدواج دخترش که موجب عدم استحقاق او نسبت به دریافت کمک هزینه دختر میشود
خودداری کرده و این یک فعل مثبت و یا حیله گرانه نبوده است بلکه صرفاً ترک فعل محسوب میشود
به همین منظور از رفتار مادی جرم کلاهبرداری شکل نگرفته است
عنصر روانی در جرم کلاهبرداری
عنصر روانی در جرم کلاهبرداری مرتکب ضروری می باشد
که در اینجا با دو سوء نیت عام و سوء نیت خاص رو به رو هستیم
سوء نیت عام : سوء نیت عام در جرم کلاهبرداری به قصد استفاده از وسایل متقلبانه اطلاق می شود. یعنی کلاهبردار بابا آگاهی نسبت به تقلبی بودن وسیله آن را مورد استفاده قرار داده و
در آن عمد داشته به همین منظور اگر کسی در حالت ناآگاهی و یا ناهشیاری مرتکب این عمل شود رکن سوء نیت متزلزل می شود .
سوء نیت خاص: سوء نیت خاص در جمله کلاهبرداری به قصد بردن مال فرد دیگری اطلاق می شود.
البته لازم به ذکر است که به هیچ وجه نباید انگیزه را با عنصر روانی جرم کلاهبرداری یکسان بدانید، در واقع انگیزه هدف از ارتکاب آن جرم بوده
و اگر شرافتمندانه باشد میتواند در خصوص تخفیف مجازات مجرم تاثیر داشته باشد
ولی از بحث عنصر روانی جرم خارج است.
شرایط تحقق جرم کلاهبرداری
شرایط بسیاری برای تحقق اینجا وجود دارد که با توجه به حجم مقاله سه تا از مهمترین شرایط را در ادامه برایتان شرح می دهیم:
۱. وسایلی که فرد کلاهبردار از آن برای اغفال دیگران استفاده میکند باید متقلبانه باشد .
۲. فریب و اغفال باید حاصل از عدم آگاهی قربانی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده فرد کلاهبردار باشد .
۳. مال برده شده باید به دیگری تعلق داشته باشد
وسایل متقلبانه
در خصوص وسایل متقلبانه باید در نظر داشته باشید
که وسایل مورد استفاده کلاهبردار باید به شکلی باشد
که بر مبنای نظر عرف متقلبان محسوب گردد و
اگر قربانی به دلیل ساده لوحی و فریب بخورد
لزوما به این معنا نیست که طرف مقابل از وسایل متقلبانه استفاده کرده است
و همچنین شرت اغفال و فریب به قربانی این است
که وی عملاً گول بخورد و صرف استفاده از وسایل متقلبانه جرم کلاهبرداری به وقوع نمی پیوندد
و در صورت استفاده از وسایل متقلبانه و
عدم گل خوردن قربانی جرم کلاهبرداری محقق نمی شود
دیوان عالی کشور در آرای متعددی به لزوم توسل به وسایل متقلبانه تاکید داشته است که تعدادی از این آرا در ادامه برایتان شرح می دهیم :
•رای شماره ۳۰۷ مورخ ۳۰ دی ماه ۱۳۲۰ شعبه دوم دیوان عالی کشور
در مورد ماده ۲۳۸ قانون کیفری عمومی دادگاه بایستی در حکم خود چگونگی عمل متهم را در گرفتن وجه از شاکی بیان نماید تا معلوم شود تقلبی که وسیله استفاده قرار داده شده چه بوده است رای شماره ۹۶ مورخ ۲۳ شهریور ۱۳۲۳ شعبه دوم دیوان عالی کشور صرف گرفتن وجوهی از اشخاص برای وارد کردن آنها به خدمت دولتی و عدم انجام تعهدات نمی تواند دارای جنبه کیفری و مشمول عنوان کلاهبرداری گردد و چنانچه در ماده ۲۳۸ قانون کیفری عمومی قید شده توسل به وسایل تقلبی باید محقق گردد
رای شماره ۲۶۶۶ مورخه ۱۵ آذر ۱۳۲۱ شعبه دوم دیوان عالی کشور
صرف گرفتن وجه از کسی دارای جامعه کیفری نخواهد بود و به عبارت اخرا مادام که ارکان و عناصر اختصاصی بزه موضوع ماده ۲۳۸ قانون کیفری عمومی که از جمله به کار بردن حیله و تقلب در گرفتن وجه با یکی از شقوق دیگر آن ماده است محرز نگردد حکم به تقصیر مورد نخواهد داشت
•رای شماره ۸۲۷ مورخ ۱۶ مرداد ۱۳۲۸ شعبه دوم دیوان عالی کشور
اگر کسی وقتی از کسی بگیرد که در مقابل جنسی به او بدهد و بعد از منکر گرفتن بد شده باشد این عمل کلاهبرداری مشمول ماده ۲۳۸ قانون کیفری عمومی یا مشمول سایر مقررات جزایی نخواهد بود
رای شماره ۲۹۷ مورخ ۳ اردیبهشت ۱۳۳۰ شعبه هشتم دیوان عالی کشور
روزنامه اطلاعات در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۴۹ از گرفتن یک اسکناس ۵۰۰۰ ریالی از کودکی توسط یک مغازه دار در مقابل فروش سه بسته آدامس به وی خبر میدهد که رای صادره در این خصوص به شرح زیر می باشد :
اگر کسی جنسی را گران تر از قیمت روز به دیگری بفروشد این معنی با هیچ کس شقوق ماده ۲۳۸ قانون کیفری عمومی منطبق نمی باشد
البته لازم به ذکر است که اگر فرد گران‌فروش، جنسی را با توسل به وسایل متقلبانه برخورداری از کیفیت بهتر یا کمیت بالاتر نشان دهد
و به تبع آن گرانفروشی کند میتوان آن را کلاهبرداری اطلاق کرد
مثل کسی که با دست بردن در سند یا پلاک اتومبیل ،آن را برخوردار از مدل بالاترین نشان دهد
یا مغازه داری که با تغییر در ترازو کم فروشی کند
به همین منظور در اینجا شرط توسل به وسایل متقلبانه حائز اهمیت می باشد. شکایت از کلاهبرداری تلفنی
اغفال و فریب قربانی
شرط دیگری که برای تحقق جرم کلاهبرداری بیان کردیم اغفال و فریب قربانی بود
این موضوع بدین معناست که فرد قربانی باید مال را با رضایت خود که در نتیجه گل خوردن حاصل شده است در اختیار مردم قرار بدهد
و این رضایت یکی از شروط تحقق جرم کلاهبرداری می باشد و
اگر فردی به کسی دارویی بیهوشی بخوراند و مالش را بردارد
دیگر مشمول جرم کلاهبرداری نمی شود و
عنوان سرقت را میتوان به عمل وی نسبت داد و
همچنین لازم است که قربانی نسبت به متقلبانه بودن وسایل مورد استفاده کلاهبردار آگاهی نداشته باشد.
برای مثال :اگر خریدار زمین بداند که زمینی که فروشنده دارد
به وی معرفی میکند زمین مورد معامله نیست
و کیفیت کمتری دارد و به هر شکل دیگری با آن متفاوت است
اما با این حال آن را معامله کند دیگر نمی تواند
از فروشنده به عنوان کلاهبرداری شکایت کند
مورد سوم هم تعلق مال برده شده به غیر بود
بنابراین اگر کسی با استفاده از وسایل و اعمال متقلبانه مال خود را از طرف دیگر خارج کند محکوم به جرم کلاهبرداری نمیشود
حتی اگر تصرف متصرف در آن مشروع باشد
برای مثال خریداری که قبل از پرداخت ثمن معامله و برای محروم کردن باید از حق حبس مبیع را با حیله و تقلب اذیت به خارج می کند
کلاهبردار محسوب نمی شود
جرم کلاهبرداری تلفنی
با توجه به مفاهیم فوق دیگر با مفهوم کلاهبرداری آشنا شدهد .
کلاهبرداری تلفنی هم یکی از مصادیق جرم کلاهبرداری میباشد
که مرتکب با توسل بر تماس تلفنی و انجام مانورهای متقلبانه در آن اقدام به فریب و اغفال قربانی می کند و
ایشان را متقاعد میسازد که با رضایت خود و چیزی را برایش کارت به کارت کند و
یا اطلاعاتی از جمله رمز دوم اطلاعات حساب بانکی ، حساب کاربری و… در اختیارش قرار دهد.
به همین منظور ارکان جرم کلاهبرداری محقق شده و
با توجه به متقلبانه بودن عمل قابل پیگیری از طریق مراجع قضایی می باشد
که در ادامه به نحوه شکایت از کلاهبرداری تلفنی و مجازات این جرم خواهیم پرداخت
نحوه شکایت از کلاهبرداری تلفنی
برای پیگیری قضایی شما می بایست شکایت خود را تقدیم مراجع قضایی کنید
تا به پرونده شما رسیدگی شود که مراحل آن به شرح زیر می باشد:
ابتدا از طریق سامانه ثنا و یا دفاتر خدمات قضایی می بایست برای خود یک حساب کاربری ثنا ایجاد کنید و پس از آن متن شکواییه خود را آماده کنید.
ما در ادامه مقاله یک نمونه شکواییه شکایت از کلاهبرداری تلفنی برای شما قرار دادیم می توانید شکایت خود را در قالب آن قرار دهید و
یا با آن تطبیق دهید و در صورتی که در این خصوص سوالی داشتید و
یا نیاز به راهنمایی ما داشتید
می توانید در قسمت خدمات ماه سایت روی شکواییه نویسی آنلاین کلیک کرده و
درخواست خود را ثبت کنید تا ما نیز بتوانیم به شما کمک کنیم
در ادامه به دفاتر خدمات قضایی مراجعه می کنید و شکواییه خود را تقدیم میکنید .
پس از ثبت شکواییه پرونده تشکیل می شود ،
دادسرا اقدامات لازم را در این خصوص انجام میدهد ،
در صورتی که ادله شما کافی باشد دادسرا قرار جلب به دادرسی صادر می نماید
و پس از صدور کیفرخواست پرونده شما به دادگاه کیفری دو ارسال می شود
و در صورتی که ادله شما کافی نباشد قرار منع تعقیب صادر می شود
به همین منظور قبل از تقدیم شکواییه از کافی بودن آن و ذکر نکات مهم اطمینان خاطر حاصل کنید .
برای دانلود نمونه شکواییه روی نوشته زیر کلیک کنید.
◊نمونه شکواییه شکایت از کلاهبرداری تلفنی◊
گزارش کلاهبرداری تلفنی به پلیس فتا
در سایت پلیس فتا تمهیداتی در نظر گرفته شده است
که مردم بتوانند در خصوص جرایمی که از طریق فضای مجازی، وب سایت ها ، پیامک ها و یا مجراهای اینترنتی به وقوع می پیوندد،
در سایت گزارش خود را ثبت کنند،
اما در خصوص شکایت از کلاهبرداری تلفنی امکان ثبت آن در سایت و
پیگیری آن از طریق پلیس فتا نمی باشد.
مگر اینکه آن تماس تلفنی منتهی به ارسال پیامک ایمیل و یا مواردی از این قبیل شده باشد تا بتوانید به استناد آن از طریق سایت پلیس فتا گزارش دهید.